เมื่อก่อน พวกเราคุ้นเคยแต่กับหน่วยแรงเทียน เวลาไปซื้อไฟฉาย ซื้อสปอร์ทไลท์ มักจะเขียนว่า 1 ล้านแรงเทียนบ้าง 10 ล้านแรงเทียนบ้าง แล้ว 1 แรงเทียนนี่มันเท่าไหร่กัน เหมือนจะเคยเรียนผ่านๆมาว่า มันสว่างเท่าเทียน 1 เล่ม จนต่อมาเข้าสู่วงการไฟฉาย ก็แปลกใจทำไมถึงไม่เป็นแรงเทียน ทำไมถึงเป็นลูเมน มาวันหนึ่งเลยถามกันกับเพื่อนว่า ทำไมต้องใช้หน่วยเป็นลูเมน? อ๋อ เมื่อก่อนเค้าใช้แรงเทียน จะรู้ได้ไงว่าเค้าใช้เทียนอะไร บางโรงงานใช้เทียนลอยกระทง 10 ล้านแรงเทียนเลยเท่าแสงหิ่งห้อยนิ บางโรงงานก็ใช้เทียนพรรษา แค่ 1 แสนแรงเทียนก็ยังสว่างกว่ายี่ห้อ 10 ล้านแรงเทียนนั่นซะอีก มันไม่มีมาตรฐานเดียวกัน เค้าเลยต้องคิดหน่วยลูเมนขึ้นมาให้ 1 ลูเมนเท่ากับความสว่างที่แสงผ่านช่องส่องดูไฟที่เมรุวัด 1 รู เลยได้ออกมาเป็นหน่วย รู เมรุ ไม่ว่าจะเมรุวัดไหน เมรุใหญ่ เมรุเล็ก จะมีช่องส่องดูไฟขนาดพอๆกัน ต่อมาเลยเพี้ยนมาเป็น ลูเมน 😯 555

ที่จริงแล้วเรื่องที่กล่าวมาข้างต้น อย่าไปใส่ใจเลยครับ เพราะมันเป็นเรื่องจริง เข้าใจแบบนั้นจริงๆ แต่ที่จริงมันไม่ใช่

แต่ที่จริงแล้ว หน่วยการวัดแสงมีหลายอย่างมาก มีทั้ง สี โทนสี ความสว่าง ความเข้มของความสว่าง ความเข้มของการส่องสว่าง บลาๆ

แรงเทียน (Candle Power) / แคนเดลา (Candela)

แรงเทียน (Candle Power) หรือ แคนเดลา (Candela) ตัวย่อ cd

คือหน่วยที่ใช้วัดความเข้มของการส่องสว่าง (luminous intensity) หมายความว่า ถ้าเราเอาแหล่งกำเนิดแสงไว้ที่ศูนย์กลางของทรงกลม ซึ่งมีรัศมีเท่ากับ 1 ฟุต พื้นที่ผิวของทรงกลมขนาด 1 ตารางฟุต จะวัดความสว่างได้เท่ากับ 1 ฟุต-แคนเดิล ตัวย่อ fc หรือเท่ากับ 1 ลูเมน/ตารางฟุต

ลูเมน (Lumen)

ลูเมน (Lumen) ตัวย่อ lm

คือหน่วยที่ใช้วัดกำลังของความสว่าง (Luminous power) จากทรงกลมลูกเดิมทราบแล้วว่า 1 ฟุต-แคนเดิล (fc) หรือ 1 ลูเมนต่อตารางฟุต ใน 1 ตารางฟุต จะมีเส้นแสงมาตก 1 เส้น หรือ 1 ลูเมน ก็คือที่พื้นที่ผิวโดยรอบขนาด 12.57 ตารางฟุต ก็จะมีเส้นแสง มาตก 12.57 ลูเมนส์ จะได้ว่า 1 cd = 12.57 lm

ลักซ์ (Lux)

ลักซ์ (Lux) ตัวย่อ lx

คือหน่วยที่ใช้วัดความสว่าง (Illuminance) เมื่อเราทราบแล้วว่า 1 fc = 1ลูเมน ต่อ 1ตารางฟุต ให้เราแปลง ตารางฟุตมาเป็นตารางเมตร ( 1 ตารางเมตร = 10.76 ตารางฟุต) ดังนั้น 1 fc = 1 ลูเมน ต่อ 10.76 ตารางเมตร หรือเรียกอีกอย่างว่า ลักซ์

สรุป

• 1 เมตร = 3.28 ฟุต
• 1 ตารางเมตร = 10.76 ตารางฟุต

• 1 fc = 1 lm / 1 ft² (ตารางฟุต)
• 1 fc = 1 lm / 10.76 m² (ตารางเมตร)
• 1 fc = 0.09 lm / m² (ตารางเมตร)
• 1 fc = 0.09 lux
• 1 lux = 10.76 fc
• 1 lux = 10.76 lm / ft² (ตารางฟุต)
• 1 cd = 12.57 lm